Chăm sóc ông bà, cha mẹ trong dịp Tết

Thời tiết ngày Tết thường giá lạnh, nhiều khi còn gặp mưa phùn, gió bấc ảnh hưởng nhiều đến sinh hoạt. Lạnh rét người cao tuổi rất dễ mắc các bệnh cảm lạnh, cúm, viêm mũi, họng, viêm phế quản,... Do lạnh, các bệnh mạn tính cũng nặng lên như thấp khớp, loét dạ dày, tăng huyết áp; người bệnh tim mạch dễ bị nhồi máu cơ tim, đột quỵ. Ngày Tết việc ăn uống, nghỉ ngơi thất thường cũng làm ảnh hưởng xấu tới sức khỏe.

Ảnh hưởng của sinh hoạt ngày Tết với sức khỏe

Mỗi khi Tết đến xuân về mọi gia đình Việt Nam đều đoàn tụ để đón xuân, mừng tuổi cho ông bà cha mẹ, cầu mong ông bà, cha mẹ luôn khỏe mạnh, sống lâu làm chỗ dựa về tinh thần, tình cảm cho con cháu yên tâm làm ăn, công tác và học hành tiến bộ. Có thể nói các bậc cha mẹ là tâm điểm để con cháu quan tâm chăm sóc trong ngày Tết. Song muốn chăm sóc tốt cho các bậc cao niên chúng ta cũng cần phải có những hiểu biết khoa học để vừa bồi bổ vừa bảo vệ được sức khỏe của các cụ.

Những bữa cỗ thịnh soạn, ăn quá no không có lợi cho sức khỏe người cao tuổi.

Năm hết Tết đến, mọi người, mọi nhà đều bận rộn, lo công việc, lo sửa soạn sắm Tết đón xuân nên đã thấm mệt. Trong những ngày Tết nề nếp sinh hoạt bị thay đổi: đi chơi thăm thú cũng nhiều mà tiếp khách cũng lắm; giờ ăn ngủ nghỉ ngơi bị đảo lộn, giấc ngủ trưa thường bị miễn, buổi tối thường thức khuya nên sáng không thể dậy sớm; chuyện tập luyện dưỡng sinh hay đi bộ thường ngày cũng chẳng thể duy trì trong ngày Tết. Thế là các bậc cao niên sức chịu đựng có hạn vì thế mà đổ bệnh chẳng còn màng đến Tết.

Thức ăn ngày Tết thường là "mâm cao cỗ đầy” rất sung túc nhiều của ngon vật lạ: nào giò, nem, ninh, mọc; nào thịt gà cá rán; nào chả lụa, thịt đông; nào bánh chưng, bánh tét; nào rượu, bia, chè tàu, thuốc lá; nào cà phê, nước ngọt, mứt, kẹo... thứ nào cũng nhiều, nhà nào cũng có, bữa ăn nào cũng thịnh soạn. Song có một đặc điểm cần lưu ý là hầu hết các thức ăn sẵn, để nguội, rất dễ bị ôi thiu. Khách và chủ nếu không làm chủ được "trong mọi tình huống", rất dễ bị quá tải, làm cho cơ thể bị mệt mỏi, nhẹ cũng đầy hơi, chướng bụng khó tiêu; nặng thì bị "miệng nôn, trôn tháo"; các bệnh kinh niên mạn tính như tăng huyết áp, tiểu đường, tim mạch... thừa cơ bùng phát làm cho bản thân và con cháu mất Tết.

Chăm sóc bảo vệ sức khỏe người cao tuổi

Muốn bồi dưỡng và bảo vệ sức khỏe trong dịp Tết các bậc cao niên cần lưu tâm những vấn đề sau:

- Về mặc: mặc đủ ấm cả ban ngày lẫn ban đêm, chú ý đội mũ len, dạ để giữ ấm đầu; quàng khăn len, dạ, mút để giữ ấm cổ, ngực; đeo găng tay, tất chân để giữ ấm đôi bàn tay và đôi bàn chân.

- Về nề nếp sinh hoạt: nên sắp xếp để các cụ được ăn, ngủ, luyện tập đúng giờ như ngày thường; sáng vẫn duy trì chế độ tập thể dục, tập dưỡng sinh hay đi bộ để khí huyết được lưu thông; không nên đi xa quá, không đi chơi khuya; đặc biệt những ngày trời rét hay mưa phùn gió bấc các cụ không nên đi ra ngoài mà chỉ nên ở trong nhà. Nếu dự tiệc vui xuân mà các cụ có uống chút ít rượu bia thì không nên ra gió hay ra ngoài trời khi vừa uống rượu, bia để tránh bị cảm lạnh.

- Về ăn uống: luôn luôn đảm bảo ăn 3 bữa sáng, trưa, tối đúng giờ, bữa sáng không nên ăn muộn quá, bữa tối không nên ăn khuya quá; tránh quá bữa, bỏ bữa và cũng đừng ăn nhiều bữa quá; dù ngon miệng cũng chỉ nên ăn vừa no để dễ tiêu hóa; đối với người có bệnh tim mạch càng không nên ăn no quá vì khi ăn no máu phải dồn nhiều về dạ dày để giúp sự tiêu hóa, có thể làm cho cơ tim và não bị thiếu máu dẫn đến hậu quả là bị đau thắt ngực, nhồi máu cơ tim, có khi còn gây đột quỵ. Do đó không riêng các cụ mà mọi người nên thực hiện lời dạy của cổ nhân: "thực bán bão chung thân vô bệnh" tạm hiểu là "ăn nửa dạ suốt đời không có bệnh".

Người cao tuổi nên dùng bữa như thế nào?

Đầu bữa chỉ nên dùng chút rượu nhẹ như rượu vang đỏ là loại rượu có tác dụng tốt cho tuần hoàn, chống ôxy hóa, trung hòa được các gốc tự do, chống ung thư để khai vị. Đối với các cụ, những người dùng chung bữa không nên cố mời, cố ép các cụ uống rượu; bản thân các cụ cũng đừng vì quá vui bạn bè hay chiều lòng con cháu mà quá chén để tránh hậu quả khôn lường do say rượu bia.

Nên ăn thịt nạc, cá, giò lụa, đậu phụ, cơm tẻ, rau các loại; nên dùng hoa quả, trái cây tươi để đảm bảo cho cơ thể đủ sinh tố và các chất khoáng, vi lượng, các loại vitamin là những chất chống ôxy hóa. Các loại rau lá xanh đậm như rau ngót, cải cúc (tần ô), súp lơ xanh, cà chua, cà rốt, rau gia vị như hành, tỏi, húng, mùi, thì là, thì mùi (ngò rí)...; các loại quả chín trong dịp Tết như cam, quýt, đu đủ, hồng, xoài, dưa hấu, vú sữa... có chứa nhiều vitamin A, B, C, E..., các chất chống ôxy hóa giúp cơ thể dễ tiêu, dẻo dai mạch máu, làm chậm quá trình lão hóa. Các chất xơ trong rau quả có tác dụng nhuận tràng và tăng thải trừ cholesterol. Cần chú ý nhắc các cụ uống đủ nước, tốt nhất là nước trái cây tươi như nước chanh, chanh leo, nước cam và thông dụng nhất là nước đun sôi để nguội.

Không nên ăn các thức có nhiều mỡ như thịt đông, giò mỡ, giò thủ, thịt mỡ, lòng mề, tim, gan...; hạn chế ăn uống ngọt như các loại nước ngọt, bánh, mứt, kẹo... chỉ nên ăn ít bánh chưng, bánh tét.

Như vậy trong những ngày xuân các cụ nên sắp xếp thời gian thích hợp, ăn nghỉ điều độ để giữ gìn được sức khỏe, vừa du xuân vui vẻ, lên chùa lễ Phật cầu may, vừa mừng tuổi được họ hàng nội ngoại, vừa sum vầy cùng con cháu, thăm thú bạn bè; nghỉ ngơi tĩnh dưỡng.

BS. Ninh Hồng

(Ninh Hồng)

Ngủ đúng cách ở trẻ em có thể ngăn ngừa ung thư sau này

Theo GS Bernard Fuemmeler, ĐH Virginia Commonwealth cho biết: “Béo phì ở trẻ thường dẫn tới béo phì sau này. Trẻ có nguy cơ cao hơn bị ung thư liên quan tới béo phì khi trưởng thành”.

Nghiên cứu được tiến hành trên 120 trẻ ở độ tuổi trung bình là 8 tuổi.

Để theo dõi chu kỳ ngủ - thức, trẻ đã đeo máy gia tốc liên tục trong 24 giờ mỗi ngày trong thời gian ít nhất 5 ngày.

Các nhà nghiên cứu phát hiện thấy rằng thời gian ngủ ngắn hơn có liên quan với điểm z chỉ số khối cơ thể cao hơn (chỉ số khối cơ thể được điều chỉnh theo độ tuổi và giới tính).

Nhịp nghỉ ngơi-hoạt động gián đoạn hơn và tính đa dạng trong ngày- một phương pháp đo tần xuất và mức độ chuyển tiếp giữa giấc ngủ và hoạt động- tăng cũng được thấy là có liên quan với chu vi vòng bụng lớn hơn

Các kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng mặc dù thời gian ngủ là quan trọng, việc kiểm tra các chỉ dấu chất lượng giấc ngủ có thể giúp ích cho việc đưa ra các chiến lược ngăn ngừa béo phì ở trẻ.

Fuemmeler cho biết: "Ngày nay, nhiều trẻ em không ngủ đủ có thể do nhiều yếu tố làm gián đoạn giấc ngủ như các thiết bị màn hình trong phòng ngủ. Theo thời gian đây có thể là một yếu tố nguy cơ của béo phì”.

"Do mối liên quan chặt chẽ giữa béo phì và nhiều loại ung thư, phòng ngừa bệnh béo phì ở trẻ em là phòng ngừa ung thư."

BS Thu Vân

(Theo THS)

9 lời khuyên để giữ sức khỏe trong dịp Tết

Chế độ ăn uống thất thường cùng với những cuộc chơi thâu đêm suốt sáng trong dịp Tết dễ làm chúng ta kiệt sức vì mệt mỏi. Dể giữ gìn sức khỏe của mình, bạn hãy tham khảo các lời khuyên sau đây.

1. Không uống quá nhiều rượu

Thật khó có thể kiểm soát được mình trong những cuộc vui ngày Tết nhưng sức khỏe là vàng, bạn hãy hạn chế tửu lượng trong bữa nhậu vì những cuộc vui quá chén sẽ làm bạn mệt đến hôm sau. Tốt nhất chỉ nên uống chút sâm-panh hoặc rượu vang khai vị để kích thích tiêu hóa. Nên uống nhiều nước để tạo điều kiện cho quá trình lọc các chất cặn bã trong cơ thể. Bữa tối, không nên dùng rượu sâm-panh, hãy uống nước hoặc nước quả cho dễ ngủ.

Thư giãn, nghỉ ngơi để lấy lại sức.

Muốn uống rượu không bị say, hãy uống một thìa dầu ô-liu trước đó. Nó có tác dụng hạn chế quá trình ngấm rượu quá nhanh vào máu. Tuyệt đối không được uống rượu khi đói, vì khi đó rượu sẽ kích thích lớp màng dạ dày. Nên ăn lót dạ một chút trước khi uống, vì rượu sẽ dễ làm bụng bạn cồn cào.

2. Theo cách của người xưa

Những bữa cỗ quá no sẽ làm bạn khó tiêu, đầy bụng. Hãy làm theo cách sau: uống nước hãm của hoa cúc cam, hoa artiso, húng tây, thìa là sẽ giúp đẩy nhanh quá trình tiêu hóa thức ăn. Bạn có thể dùng một chiếc khăn bông gập làm bốn, nhúng vào nước nóng rồi vắt khô để đắp lên lồng ngực. Nếu có túi chườm càng tốt. Chườm nóng trong nửa giờ, bạn sẽ thấy dễ chịu ngay.

3. Không hoạt động quá nhiều

Trạng thái thần kinh căng thẳng, dễ bị kích thích gây ảnh hưởng xấu đến quá trình tiêu hóa với các triệu chứng: co thắt, nôn mửa, trướng bụng. Nếu bạn có ý định làm cỗ mời khách đêm Giao thừa hoặc trong ngày Tết, hãy phân bổ công việc hợp lý để các thành viên trong gia đình giúp bạn một tay. Không nên đãi các món quá cầu kỳ. Trước khi tiếp khách, dành 10 phút để nằm nghỉ, hít thở sâu và thư giãn cơ bắp.

4. Chọn trang phục thích hợp

Trong những ngày này, nên chọn trang phục bạn cảm thấy mặc thoải mái, dễ chịu nhất. Không nên mặc đồ bó hoặc thắt lưng quá chật. Cẩn thận những cú sốc thời tiết dễ gây cảm đột ngột. Nên mang theo áo ấm dự phòng.

5. Chọn thực đơn đãi khách

Bạn muốn mời khách ăn cơm, nên chọn thực đơn cân bằng giữa lượng rau và thịt để dễ tiêu hóa. Bữa ăn nhẹ như: mì, phở, bún sẽ thích hợp hơn với cả chủ và khách trong ngày Tết. Chủ nhà vừa đỡ tốn công chuẩn bị, khách cũng dễ ăn, không bị “ngấy”. Nếu bạn đãi khách đồ biển thì chớ nên cho họ dùng kèm nước hoa quả kẻo… yếu bụng.

6. Ăn nhẹ vào mấy ngày trước Tết

Nếu bạn có ý định đãi khách vào đêm Tất niên, trước đó mấy hôm nên để dạ dày… thư giãn. Tránh uống rượu, ăn thức ăn có nhiều chất béo hay ăn các món sốt. Bữa trưa ngày 30 Tết, nên ăn nhẹ để chuẩn bị cho dạ dày phải làm việc nhiều vào bữa tối.

7. Nghỉ ngơi

Để tránh đầy bụng, khó tiêu do ăn uống quá nhiều trong ngày Tết, bạn hãy dành thời gian nghỉ ngơi lấy lại sức. Nên đi ngủ đúng giờ, đủ giấc. Giấc ngủ sẽ giúp bạn phục hồi sức lực nhanh chóng để chuẩn bị cho các hoạt động ngày hôm sau. Để tránh cơn buồn ngủ đến không đúng lúc, trước khi đi chơi, bạn dùng một tách cà phê hoặc uống một cốc nước pha viên vitamin C sủi.

8. Tập thể dục hàng ngày

Không nên lấy cớ ngày Tết ngủ muộn để bỏ tập thể dục buổi sáng. Bạn muốn cho bộ máy tiêu hóa làm việc tốt hãy tham khảo bài tập đơn giản sau:

- Xoa vào bụng theo chiều kim đồng hồ. Ban đầu ấn nhẹ, sau mạnh dần. Chú ý không làm quá đau.

- Một số động tác Yoga cũng giúp tiêu hóa tốt: đứng, chân rộng bằng vai, nghiêng người về phía trước, hai tay chống đùi, cơ bụng co lại.

9. Lấy lại sức

Nếu chẳng may bạn lỡ quên không làm theo lời khuyên nào đó, thì hãy lấy lại sức bằng cách sau: nghỉ ngơi và ăn nhẹ. Nên ăn nhiều canh rau, sữa chua và những thực phẩm dễ tiêu.

DS. QUANG HUY

Cúm mùa gia tăng, Bộ Y tế khuyến cáo 5 bước phòng bệnh

Thống kê của Bệnh viện Nhi Trung ương, chỉ trong vòng 2 tuần qua, bệnh viện đã chẩn đoán, phát hiện gần 300 trẻ mắc cúm, 1/3 trong số đó phải nhập viện. Tình trạng này tại các bệnh viện khác của Hà Nội như BVĐK Xanh Pôn, ĐVĐK Đống Đa, BVĐK Hà Đông… cũng ghi nhận rất nhiều trường hợp mắc cúm A, cúm B.

Theo Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế, bệnh cúm mùa là bệnh truyền nhiễm cấp tính với biểu hiện sốt, đau đầu, đau cơ, mệt mỏi, sổ mũi, đau họng và ho. Tác nhân gây bệnh chủ yếu do các chủng vi rút cúm A(H3N2), cúm A(H1N1), cúm B và cúm C. Bệnh có khả năng lây nhiễm rất cao, qua đường hô hấp, qua các giọt nhỏ nước bọt hay dịch tiết mũi họng do hắt hơi, ho khạc. Thông thường bệnh diễn biến nhẹ và hồi phục trong vòng 2-7 ngày, nhưng đối với trẻ em, người lớn tuổi, người có bệnh mãn tính về tim phổi, thận, bệnh chuyển hóa, thiếu máu hoặc suy giảm miễn dịch ..., bệnh có thể diễn biến nặng hơn, dễ bị biến chứng và có thể dẫn đến tử vong.

Bệnh lưu hành tại nhiều nước trên thế giới, theo ước tính của Tổ chức Y tế thế giới, hàng năm có khoảng 5-10% người lớn trưởng thành và khoảng 20-30% trẻ em bị nhiễm bệnh, trong đó có 3 triệu đến 5 triệu trường hợp có diễn biến nặng và khoảng 250 đến 500 nghìn người tử vong. Tại Việt Nam, trong 10 năm gần đây hàng năm ghi nhận khoảng từ 1 triệu đến 1,8 triệu trường hợp mắc hội chứng cúm, nguyên nhân chủ yếu do các chủng vi rút cúm A(H3N2), cúm A(H1N1) và cúm B gây nên. Các trường hợp mắc bệnh có xu hướng gia tăng vào mùa đông và mùa xuân.

Bệnh nhi mắc cúm điều trị tại BV Nhi Trung ương. Ảnh minh hoạ.

Để chủ động giám sát sự lưu hành và biến đổi của các chủng vi rút cúm ở nước ta, Bộ Y tế đã triển khai hệ thống giám sát cúm trọng điểm quốc gia từ năm 2006, giám sát nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính nặng từ đầu năm 2016 và đẩy mạnh hoạt động xét nghiệm chẩn đoán tác nhân gây bệnh cúm tại Trung tâm cúm quốc gia tại Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương, Viện Pasteur Thành phố Hồ Chí Minh, đến nay các đơn vị này đều có khả năng xét nghiệm các chủng vi rút cúm.

Để chủ động phòng chống cúm mùa, Bộ Y tế khuyến cáo người dân thực hiện tốt các nội dung sau:

1. Đảm bảo vệ sinh cá nhân, che miệng khi hắt hơi, thường xuyên rửa tay với xà phòng, vệ sinh mũi, họng hàng ngày bằng nước muối.

2. Giữ ấm cơ thể, ăn uống đủ chất để nâng cao thể trạng.

3. Tiêm vắc xin cúm mùa phòng bệnh.

4. Hạn chế tiếp xúc với bệnh nhân cúm hoặc các trường hợp nghi ngờ mắc bệnh khi không cần thiết.

5. Khi có triệu chứng ho, sốt, sổ mũi, đau đầu, mệt mỏi cần đến ngay cơ sở y tế để được khám, xử trí kịp thời.

D.Hải

Làm gì khi bị rụng tóc?

Lê Thị Thúy (Nghệ An)

Mỗi ngày chúng ta rụng khoảng từ 50 tới 100 sợi tóc là chuyện bình thường. Nếu bị rụng tóc trên mức bình thường thì mới bị coi là có chứng bệnh rụng tóc. Sau khi tóc rụng, tóc mới sẽ mọc ra từ cùng một chân tóc đó và chu kỳ tăng trưởng sẽ bắt đầu trở lại. Một cơn sốt nóng cao độ, một cơn bệnh trầm trọng, bệnh về tuyến giáp trạng (thyroid diseases), trong người thiếu nhiều chất sắt, dùng một vài loại thuốc, mất quân bình về kích thích tố hoặc bị tinh thần căng thẳng tột độ… cũng có thể là nguyên nhân gây ra chứng rụng tóc nhất thời, tức là tóc chỉ rụng trong một thời gian ngắn, sau đó tóc sẽ mọc trở lại bình thường sau khi những nguyên nhân kể trên được chữa trị triệt để. Phụ nữ sau khi sinh do xáo trộn kích thích tố hoặc phụ nữ bị thay đổi chu kỳ kinh nguyệt cũng hay bị chứng rụng tóc nhất thời.

Để chống rụng tóc, chị cần có chế độ ăn uống đủ chất đạm, khoáng và vitamin, tránh căng thẳng, stress. Chị cũng có thể dùng thuốc chống rụng tóc để bổ sung các hoạt chất cần cho sự phát triển tóc ngay ở phần nuôi dưỡng da nằm dưới chân tóc. Phần lớn các thuốc chứa vitamin, chất khoáng và acid amin có hiệu quả cho các trường hợp chỉ bị rụng tóc nhẹ. Nếu dùng hết các cách trên mà thấy không có hiệu quả, bệnh càng trở nên trầm trọng thì chị cần đến bác sĩ da liễu để được khám và tư vấn cụ thể.

BS. Nguyễn Hưng

Một số bệnh thường gặp sau Tết

Trong các dịp lễ tết, các trường hợp cấp cứu và tử vong thường tăng đột biến do tai nạn giao thông, nhưng cũng không ngoại trừ các trường hợp do bệnh tật mãn tính cũng như cấp tính phát sinh do hành vi sinh hoạt, ăn uống bất thường thiếu kiểm soát. Sau tết thì thường các bệnh viện lại gia tăng bệnh nhân và dường như quá tải với các bệnh về đường ruột, tiêu hóa gan mật và đặc biệt là các biến chứng thường gặp của các bệnh mãn tính.

Rối loạn tiêu hóa

Việc ăn uống thất thường như: ăn quá nhiều, quá ít, không đúng bữa, nhiều mỡ, nhiều đạm... uống nhiều rượu bia đều là các tác nhân chính gây ra rối loạn tiêu hóa; với các triệu chứng thông thường là tiêu chảy, táo bón, sình bụng và tình trạng chậm tiêu hóa; hấp thu thể hiện từ mức độ rối loạn về sự thèm ăn, đầy bụng, khó tiêu, đắng miệng, ăn không biết ngon; đến hội chứng kém hấp thu như: đi phân sống, trong phân có những thức ăn còn nguyên như chất mỡ, chất thịt...

Thông thường, sau Tết các triệu chứng về tiêu hóa mới bắt đầu xuất hiện, và khi đó nên đến bệnh viện để được thăm khám, xét nghiệm và chẩn đoán chính xác để có hướng xử lý đúng đắn. Những thuốc giúp tiêu hóa và hấp thu tốt thường là các enzyme tiêu hóa, các vitamin nhóm B, các acid amin. Bên cạnh đó, phải có chế độ vận động, luyện tập thân thể. Chú ý xoa bóp vùng bụng mỗi ngày và tạo một tinh thần thoải mái, tránh căng thẳng.

Viêm gan và gan nhiễm mỡ

Viêm gan là căn bệnh thường gặp, rất nguy hiểm cho sức khỏe con người. Bất luận là viêm gan do vi khuẩn, virus, do rượu bia, gan nhiễm mỡ... đều có thể phát triển thành viêm gan mãn tính hoặc xơ gan.

Gan nhiễm mỡ là biểu hiện đầu tiên của bệnh gan mà nguyên nhân có thể phân thành nhiều loại như gan nhiễm mỡ do dinh dưỡng, do hóa chất, do nội tiết, do vi sinh vật, do di truyền, do miễn dịch... Chính vì thế mà việc ăn uống với thành phần thức ăn không hợp lý như: nhiều chất béo, mỡ động vật, thức ăn có lượng đường quá cao cũng có khả năng chuyển hóa thành chất béo. Thời gian ăn uống vào dịp Tết thường không điều độ, có thể gây rối loạn sự cân bằng trong quá trình chuyển hóa chất béo. Đó là điều kiện phát sinh béo phì và gan nhiễm mỡ.

Viêm gan do rượu thường có các biểu hiện như: chán ăn, nôn, đau bụng, sốt, vàng da, thỉnh thoảng có rối loạn tâm thần. Thường thì người uống rượu nhiều sau 1 - 2 tuần, xuất hiện một hay nhiều các triệu chứng nói trên. Bệnh diễn biến nặng nề sau thời gian uống rượu nhiều và liên tục, viêm gan do rượu có thể gây tử vong, đặc biệt với những người có tiền sử bệnh gan mật trước đó.

Việc phát hiện và điều trị sớm viêm gan, có thể ngăn ngừa được xơ gan, ung thư gan. Cho nên sau Tết nên đến các cơ sở y tế để khám và xét nghiệm để phòng ngừa bệnh lý này. Thức ăn dinh dưỡng hàng ngày cho bệnh nhân viêm gan thông thường như sau:

Thức ăn chính (cơm, bột, mì...): 200 - 400g (nữ khoảng 200g). Trứng gà: 1 quả. Sữa bò hoặc sữa đậu nành: 250 mg. Thịt nạc hoặc cá: 100 - 200g. Dầu thực vật: 50g. Rau xanh: 400g. Trái cây: 100g.

Bệnh về da và chăm sóc sắc đẹp sau Tết

Ngày Tết, chúng ta thường trang điểm với những loại trang sức, nước hoa... và đi lại nhiều nơi cùng bạn bè, người thân và đặc biệt với khí hậu nắng nóng của vùng nhiệt đới thì khi đi ra ngoài vào những ngày này, làn da của bạn đã phải “chịu đựng quá mức” nếu không được chăm sóc và xử lý kịp thời. Bệnh lý về da hay gặp nhất là viêm da do tiếp xúc thường đi kèm với hiện tượng sưng tấy, mẩn đỏ và ngứa nhưng nó chỉ xuất hiện ở chỗ da tiếp xúc với chất độc, chất gây dị ứng hoặc ánh nắng mặt trời... Bạn có thể tự phát hiện ra nguyên nhân gây viêm da như: do ánh nắng, thay đổi xà phòng, kem dưỡng da, mỹ phẩm hay do đồ trang sức mới, hoặc do nước hoa mới. Để phát hiện chính xác, bạn hãy thử loại bỏ những nguyên nhân này rồi theo dõi xem bạn có tiếp tục viêm da nữa hay không.

Chăm sóc làn da vì đã “chịu đựng quá mức” trong dịp Tết.

Những ngày Tết, với biết bao sinh hoạt bất thường thức khuya, dậy sớm, ăn uống không hợp lý... đều là những tác nhân gây ra lão hóa làn da của bạn. Chúng ta cảm nhận thấy cơ thể đang dần lão hóa khi trên da xuất hiện nếp nhăn, các vết thâm, nám hay nguy cơ ung thư. Làn da có khỏe mạnh mới cho thấy cơ thể đang khỏe mạnh. Để tránh cho da khỏi các vết thâm đen hay các vết nhăn trên khuôn mặt thì chúng ta có thể bôi kem, tránh hút thuốc lá. Nhiều người cho rằng, uống nhiều nước là cách rất tốt để giữ da luôn ẩm và khỏe.

Sau đây là một số hiện tượng thường gặp do da bị lão hóa cùng với nguyên nhân và cách điều trị hiệu quả.

- Các vết thâm nám dùng kem làm mờ.

- Mắt có “túi”: là hiện tượng quanh mắt có túi mỡ gây sưng mắt. Nguyên nhân có thể do di truyền, do thiếu ngủ hoặc uống quá nhiều rượu bia.

- Vết thâm trên trán: do thường xuyên nhíu mày. Nếu dùng phương pháp lột mặt bằng chất tiêu đường thì sau một vài tháng vết nhăn sẽ giảm.

- Nếp nhăn trên mặt: hỗn hợp mỹ phẩm từ chất béo, chất tạo kem kết hợp sẽ làm giảm các nếp nhăn trên mặt.

Đối với người bệnh mãn tính

Trong không khí vui vẻ ngày Xuân, những bệnh nhân tim mạch, cao huyết áp, đái tháo đường, béo phì, viêm loét dạ dày, tá tràng... thường “quên” các nguyên tắc kiêng kỵ nên phát sinh các tai biến tăng đột biến tại các bệnh viện và cơ sở y tế. Để phòng ngừa, người mắc các bệnh mãn tính này phải tuyệt đối giữ đúng nguyên tắc sinh hoạt, các kiêng cữ vẫn thực hiện hàng ngày. Đặc biệt không nên uống rượu bia, hút thuốc lá, cần ngủ đủ và nghỉ ngơi ngay khi có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào như: đau đầu, chóng mặt... Phải chuẩn bị một số thuốc thiết yếu như: thuốc hạ huyết áp, lợi tiểu, thuốc đái tháo đường, để xử lý kịp thời mọi bất trắc.

Sau Tết, người bệnh nên đi gặp thầy thuốc để kiểm tra lại và làm các xét nghiệm sinh hóa, cận lâm sàng để có hướng xử lý kịp thời.

BS. NGUYỄN ĐÌNH TUẤN

6 nguyên nhân gây thay đổi tầm nhìn không do lão hóa

Nhìn chằm chằm vào màn hình cả ngày

Hầu hết chúng ta dành một con số khổng lồ, khoảng 400 phút một ngày để nhìn vào các thiết bị có màn hình như máy tính bàn, điện thoại thông minh, máy tính xách tay, máy tính bảng. Tất cả thời gian này đặt bạn vào nguy cơ "căng mắt kỹ thuật số" (DES), bao gồm các vấn đề: mệt mỏi cho mắt và nhìn mờ. Nguyên nhân do chúng ta hiếm khi chớp mắt thường xuyên, tỷ lệ nhấp nháy giảm gần 70% dẫn đến mắt bị khô và kích ứng.

Bên cạnh đó, việc đọc trên một màn hình đòi hỏi đôi mắt làm việc nhiều hơn, bởi vì chữ số được hình thành từ các chấm nhỏ và không được sắc nét như in trên giấy. Tuy nhiên, các triệu chứng DES thường được giải quyết sau khi bạn tắt màn hình. Nhưng bạn có thể ngăn chặn hiện tượng mờ, mỏi mắt bằng cách làm theo các quy tắc 20:20:20: Mỗi 20 phút, nhắm mắt lại hoặc tìm một đồ vật gì đó cách 20 feet (khoảng 6m) trong 20 giây. Nếu bạn tiếp tục có vấn đề về thị lực, bạn nên lên lịch kiểm tra mắt để loại trừ viễn thị và loạn thị. Nếu bạn đã đeo kính hoặc kính áp tròng thì có thể hỏi bác sĩ mắt để thể xác định xem bạn có cần đeo kính theo toa đặc biệt cho thời gian làm việc với máy tính không.

Đeo kính áp tròng quá lâu

Khi bạn đeo kính áp tròng quá lâu, kính sẽ bám bụi bẩn, các chất nhầy, protein và khoáng chất phát sinh nhiều hơn. Điều này không chỉ làm mờ tầm nhìn mà còn làm mắt của bạn bị khô. Để kiểm tra có phải nguyên nhân do kính áp tròng không, bạn có thể thay thế bằng kính đeo thông thường. Nếu tầm nhìn rõ ràng hơn trong mắt kính thì chắc chắn kính áp tròng của bạn bị bẩn. Do đó, bạn nhớ làm sạch chúng mỗi ngày và thay thế chúng theo lịch trình ghi trên hộp. Hầu hết các ống kính trên thị trường hiện nay được thiết kế để thay thế hàng ngày, hai tuần một lần, hoặc hàng tháng. Tuy nhiên, trong ba khoảng thời gian này, ống kính thay thế hàng ngày sạch nhất, an toàn nhất, có thể giúp đảm bảo tầm nhìn nhất quán rõ ràng và thoải mái.

Trầy xước giác mạc

Trầy xước giác mạc có thể gây đau rất nhiều và thỉnh thoảng gây ra các triệu chứng như mờ mắt, đỏ, hoặc cảm giác như bạn có cát trong mắt. Trong trường hợp này, bạn nên đi khám bác sĩ càng sớm càng tốt nếu bạn nghi ngờ mình bị xước mắt cho dù bạn nghĩ rằng một cái gì đó chọc vào mắt hay không (đeo kính áp tròng quá lâu cũng có thể gây trầy xước.) Một vết xước nhỏ thường sẽ tự lành trong một vài ngày, nhưng bác sĩ có thể cung cấp cho bạn giọt kháng sinh để ngăn ngừa nhiễm trùng hoặc steroid để giảm viêm và nguy cơ để lại sẹo, có thể gây mất thị lực vĩnh viễn. Trong thời gian này, bạn không nên đeo kính áp tròngcho tới khi mắt được chữa lành.

Mang thai

Thay đổi thị giác, giống như vết mờ và nhìn đôi, được phổ biến trong thai kỳ. Lý do là thay đổi nội tiết tố có thể gây ra những thay đổi trong chất lỏng nằm phía sau giác mạc, thay đổi hình dạng và độ dày của nó. Điều này có thể gây ra biểu hiện nhìn gần hay nhìn xa cho đến khi sinh nở. Thời gian mang thai cũng dễ khiến mắt các mẹ bầu bị khô, dẫn đến mờ mắt. Nhưng hiện tượng này sẽ mất đi và mắt trở lại bình thường sau khi sinh.

Đang uống thuốc kháng histamin, huyết áp, thuốc chống trầm cảm…

Tất cả các loại thuốc này có thể gây khô mắt do sự suy giảm sản xuất nước mắt và/hoặc một sự thay đổi trong thành phần của nước mắt mà làm cho chúng bay hơi quá nhanh. Bạn có thể cảm thấy như có sạn bị mắc kẹt trong mắt hay có cơn mờ, đau, đỏ, và chảy nước mắt nhiều. Ngoài ra, phụ nữ dễ bị khô mắt do thay đổi nội tiết tố khi mang thai, uống thuốc tránh thai và liệu pháp hormone. Một số bệnh lý như viêm khớp dạng thấp và bệnh tiểu đường làm tăng nguy cơ khô mắt. Nếu bị khô mắt do những nguyên nhân trên, bạn cần tránh những nguy cơ có thể làm trầm trọng hơn tình trạng này như gió, khói… và sử dụng nước mắt nhân tạo để chấm dứt bởi khi bịkhô mắt có nhiều khả năng bị nhiễm trùng, có thể dẫn đến mất thị lực vĩnh viễn.

Tăng nhãn áp

Tăng nhãn áp thường thấy ở người cao tuổi nhưng vẫn có thể gặp ở mọi lứa tuổi. Bệnh này xảy ra khi sự tích tụ của các chất lỏng dư thừa vào mắt gây áp lực có hại cho thần kinh thị giác, các bộ phận của mắt mang hình ảnh từ võng mạc đến não. Dây thần kinh này cũng giống như một dây cáp điện có chứa rất nhiều dây dẫn, khi hư hỏng, gây ra những điểm mù. Điều đáng lo ngại của tăng nhãn áp là không có bất kỳ dấu hiệu cảnh báo nào nhưng khi bạn nhận thấy tầm nhìn đã thay đổi thì đã muộn và bạn đã bị mất một phần đáng kể của thị giác mãi mãi. Đó là lý do tại sao việc kiểm tra mắt thường xuyên là rất quan trọng. Mọi người trong độ tuổi từ 18 và 60 nên có được kiểm tra mắt ít nhất hai năm một lần. Sau 60 tuổi thì mỗi năm một lần. Tăng nhãn áp là không thể chữa được, nhưng nếu phát hiện sớm và được điều trị, bệnh có thể được kiểm soát.

Lê Thu Lương

(Theo Prevention)